清齒齦塞音

维基百科,自由的百科全书
(重定向自/t/
清齒齦塞音
t
IPA編號103
編碼
HTML碼(十進制)t
Unicode碼(十六進制)U+0074
X-SAMPA音標t
ASCII音標t
IPA盲文英语IPA Braille⠞ (braille pattern dots-2345)
音頻範例

清齒齦塞音輔音的一種,用於一些口語中。清齒齦塞音、齒音齒齦後音在國際音標的符號都是t,X-SAMPA音標的符號則是t

/t/十分普遍,幾乎所有語言都有原位/t/音,有的甚至有多於一種/t/的變種。許多印度的語言,尤其是印地語,以及中國各地的漢語變體,都有區分不送氣的/t/和送氣的/tʰ/。為強調不送氣,不送氣的/t/也可寫作/t˭/,但即使不添加不送氣符號「˭」,原位/t/的正常發音就是不送氣的。現時已知的語言中,只有在尼依夏島外的夏威夷語和口頭的薩摩亞語沒有/t/。薩摩亞語亦沒有/n/。

特徵[编辑]

清齿龈塞音的特點:

清齒齦塞音的變種[编辑]

音標 種類
t 原位 t
送氣 t
腭音 t
圓唇 t
喉壁 t
唯閉 t
擠喉 t

該音見於漢語[编辑]

標準官話中有/t/和/tʰ/兩種,均只出現在字音開首,拼音時分別以d和t表示。/tʲ/亦存在於普通話,當/t/或/tʰ/出現在以i或ü作開首的韻母前,就會被顎音化成/tʲ/和/tʰʲ/。

吳語有/t/和/tʰ/,均只出現在字音開首,拼音時分別以t及th表示。依韻書舌頭音端聲透聲作別。

粵語中則有/t/、/tʰ/和/t̚/三種,拼音時/t/以d表示,/tʰ/和//則以t表示。/t/、/tʰ/只出現在字音開首,//則只出現在入聲字。

见于[编辑]

齿音变体[编辑]

语言 单词 国际音标 意义 注释
阿留申语[1] tiistax̂ [t̪iːstaχ] 面团 -
亚美尼亚语 东部[2] տուն [t̪un] 屋子
亚述新阿拉米语 [t̪lɑ]
巴什基尔语 дүрт / dürt [dʏʷrt]
白俄罗斯语[3] стагоддзе [s̪t̪äˈɣod̪d̪͡z̪ʲe] 世纪 参见白俄罗斯语音系
巴斯克语 toki [t̪oki] 地方
孟加拉语 তুমি [t̪umi] 和送气音对立。参见孟加拉语音系
加泰罗尼亚语[4] tothom [t̪uˈt̪ɔm] 每个人 参见加泰罗尼亚语音系
汉语 客家话[5] ta3 [t̪ʰa˧] 他/她 和一个不送气形态对立。
丁卡语[6] th [mɛ̀t̪] 儿童 和/t/对立。
荷兰语 弗拉芒语 taal [t̪aːl̪] 语言
英语 都柏林英语[7] thin [t̪ʰɪn] 对应其他方言里的θ;在都柏林它可能是t͡θ。[7] 参见英语音系
印度英语
爱尔兰英语[8]
乌尔斯特英语[9] train [t̪ɹeːn] 火车 /t//r/前的条件变体,拥有一个有齿槽音的自由变体。
世界语 Esperanto [espeˈran̪t̪o] 谁希望 参见世界语音系
芬兰语 tutti [ˈt̪ut̪ːi] 奶嘴 参见芬兰语音系
法语[10] tordu [t̪ɔʁd̪y] 参见法语音系
印度斯坦语[11] तीन/ تین [t̪iːn] 和送气形式对立。参见印度斯坦语音系
印度尼西亚语[12] tabir [t̪abir] 地毯
意大利语[13] tale [ˈt̪ale] 这样 参见意大利語音系
日语[14] 特別 / tokubetsu [t̪o̞kɯ̟ᵝbe̞t͡sɨᵝ] 特别 参见日语音系
卡舒比语[15]
吉尔吉斯语[16] туз [t̪us̪]
拉脱维亚语[17] tabula [ˈt̪äbulä] 桌子 参见拉脱维亚语音系
马普切语[18] a [ˈfɘt̪ɜ] 丈夫 齿间音[18]
马拉地语 बला [t̪əbˈlaː] 塔布拉 和送气形式对立。参见Marathi phonology
尼泊尔语 ताली [t̪äli] 鼓掌 和送气音对立。参见尼泊尔语音系
Nunggubuyu[19] darag [t̪aɾaɡ] 胡须
奥里亚语 ତାରା/tara [t̪ärä] 和送气形式对立。
巴宰語[20] [mut̪apɛt̪aˈpɛh] 一直鼓掌
波兰语[21] tom [t̪ɔm] 音量 参见波兰语音系
葡萄牙语[22] 很多方言 montanha [mõˈt̪ɐɲɐ] 在母语者中可能有同位异音,比如在特定环境下塞擦化[], []和/或[ts]。参见葡萄牙語音系
旁遮普语 ਤੇਲ / تیل [t̪eːl]
俄语[23] толстый [ˈt̪ʷo̞ɫ̪s̪t̪ɨ̞j] 参见俄语音系
苏格兰盖尔语[24] taigh [t̪ʰɤj] 屋子
塞尔维亚-克罗地亚语[25] туга / tuga [t̪ǔːgä] 悲哀 参见塞尔维亚-克罗地亚语音系
斯洛文尼亚语[26] tip [t̪íːp] 种类 参见斯洛文尼亚语音系
西班牙语[27] tango [ˈt̪ãŋɡo̞] 探戈舞 参见西班牙語音系
瑞典语[28] tåg [ˈt̪ʰoːɡ] 火车 参见瑞典語音系
Temne[29]
土耳其语 at [ät̪] 'horse' 参见土耳其語音系
乌克兰语[30][31] брат [brɑt̪] 兄弟 参见乌克兰語音系
乌兹别克语[32] 在元音前轻微送气。[32]
越南语[33] tuần [t̪wən˨˩] 一周 和送气音对立。参见越南語音系
萨波特克语 蒂尔基亚潘[34] tant [t̪ant̪] 好多

齿龈音[编辑]

语言 单词 国际音标 意义 注释
阿迪格语 тфы [tfə]
阿拉伯语 埃及阿拉伯语 توكة/tōka [ˈtoːkæ] 发夹 参见埃及阿拉伯语音系
亚述新阿拉米语 ܒܬ [bet̪a] 屋子 多数使用者的口音。在迦勒底新亚拉姆语 等方言中发作清齒擦音
孟加拉语 টাকা [t̠aka] 塔卡 在东部方言中是真齿龈音,西部方言中是舌尖-龈后音。常被记作[ʈ]。参见孟加拉语音系
捷克语 toto [ˈtoto] 这个 参见捷克語音系
丹麦语 标准方言[35] dåse [ˈtɔ̽ːsə] 罐子 常被记录为⟨⟩或⟨d⟩。和塞擦音[t͡s]或清送气塞音[tʰ]对立(取决于方言), 而这两者常被转写为⟨⟩和⟨t⟩.[36] 参见丹麦语音系
荷兰语[37] taal [taːɫ] 语言 参见荷兰语音系
英语 多数使用者 tick [tʰɪk] 参见英语音系
纽约英语[38] 存在舌尖和舌叶的变体, 而后者占主导地位。[38]
芬兰语 parta [ˈpɑrtɑ] 胡须 清齿塞音的同位异音。参见芬兰語音系
希伯来语 תמונה [tmuˈna] 图像 参见现代希伯来语音系
匈牙利语[39] tutaj [ˈtutɒj] 参见匈牙利语音系
卡巴尔达语 тхуы [txʷə]
韩语 대숲 / daesup [tɛsup̚] 竹林 参见韩语音系
库尔德语 北库尔德语 tu [tʰʊ] 参见库尔德语音系
中库尔德语 تەوێڵ [tʰəweːɫ] 前额
南库尔德语 تێوڵ [tʰeːwɨɫ]
卢森堡语[40] dënn [tən] 偶尔是浊的[d]。常常被记录为/d/, 相应的清送气音常被转写为/t/[40] 参见卢森堡语音系
马来语 tahun [tähʊn] 参见马来语音系
马耳他语 tassew [tasˈsew]
马普切语[18] ta [ˈfɘtɜ] 老年
Nunggubuyu[19] darawa [taɾawa] 贪婪
彝语北部方言 ꄉ/da [ta˧] 地方 送气和不送气形态对立。
葡萄牙语[41] 部分方言 troço [ˈtɾɔsu] 东西(贬义) 在齿槽的/ɾ/前的条件变体。在其他方言中/ɾ/反而会变成齿槽音。参见葡萄牙語音系
泰语 า/ta [taː˧] 和送气音对立。
壮语 daep [tap]
傣语 ᦎᧂᧉ [taŋ3] 竖,立
越南语 ti [ti] 缺陷 参见越南語音系
西弗里斯兰语 tosk [ˈtosk] 参见西弗里斯兰语音系

变体[编辑]

语言 单词 国际音标 意义 注释
阿拉伯语 现代标准阿拉伯语 تين tīn [tiːn] 无花果 取决于方言有舌叶化齿-齿龈音或齿龈音变体。参见阿拉伯语音系
英语 南非英语[42] talk [toːk] 有舌叶化齿-齿龈音或齿龈音变体。[42][43][44]
苏格兰英语[43] [tʰɔk]
威尔士英语[44] [tʰɒːk]
德语 标准音[45] Tochter [ˈtɔxtɐ] 女儿 有舌叶化齿-齿龈音,舌叶音和舌叶化齿龈音的变体。[45] 参见标准德语音系
希腊语[46] τρία/tria [ˈtɾiä] 有齿、舌叶化齿-齿龈音和齿龈音变体,取决于环境。[46]参见现代希腊语音系
挪威语 东部标准挪威语[47] dans [t̻ɑns] 跳舞 齿-齿龈音和舌叶音间存在对立。常被记为/d/。它可能会被部分地写作[], 并和记作/t/的清送气音对立。[47] 参见挪威语音系
波斯语[48] توت [t̪ʰuːt̪ʰ] 有舌叶和舌尖变体。[48] 参见波斯语音系
斯洛伐克语[49][50] to [t̻ɔ̝] 那个 有舌叶化齿-齿龈音和舌叶化齿龈音变体。[49][50] 参见斯洛伐克语音系

参考资料[编辑]

引用
  1. ^ Ladefoged (2005),第165頁.
  2. ^ Dum-Tragut (2009),第17頁.
  3. ^ Padluzhny (1989),第47頁.
  4. ^ Carbonell & Llisterri (1992),第53頁.
  5. ^ Lee & Zee (2009),第109頁.
  6. ^ Remijsen & Manyang (2009),第115 and 121頁.
  7. ^ 7.0 7.1 Collins & Mees (2003),第302頁.
  8. ^ Roca & Johnson (1999),第24頁.
  9. ^ Week 18 (ii). Northern Ireland (PDF). [2020-12-15]. (原始内容存档 (PDF)于2021-01-12). 
  10. ^ Fougeron & Smith (1993),第73頁.
  11. ^ Ladefoged (2005),第141頁.
  12. ^ Soderberg & Olson (2008),第210頁.
  13. ^ Rogers & d'Arcangeli (2004),第117頁.
  14. ^ Okada (1999),第117頁.
  15. ^ Jerzy Treder. Fonetyka i fonologia. (原始内容存档于2016-03-04). 
  16. ^ Kara (2003),第11頁.
  17. ^ Nau (1998),第6頁.
  18. ^ 18.0 18.1 18.2 Sadowsky et al. (2013),第88–89頁.
  19. ^ 19.0 19.1 Ladefoged (2005),第158頁.
  20. ^ Blust (1999),第330頁.
  21. ^ Jassem (2003),第103頁.
  22. ^ Cruz-Ferreira (1995),第91頁.
  23. ^ Jones & Ward (1969),第99頁.
  24. ^ Bauer, Michael. Blas na Gàidhlig: The Practical Guide to Gaelic Pronunciation. Glasgow: Akerbeltz, 2011.
  25. ^ Landau et al. (1999),第66頁.
  26. ^ Pretnar & Tokarz (1980),第21頁.
  27. ^ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003),第255頁.
  28. ^ Engstrand (1999),第141頁.
  29. ^ Ladefoged & Maddieson (1996),第?頁.
  30. ^ S. Buk; J. Mačutek; A. Rovenchak. Some properties of the Ukrainian writing system. 2008. arXiv:0802.4198可免费查阅. 
  31. ^ Danyenko & Vakulenko (1995),第4頁.
  32. ^ 32.0 32.1 Sjoberg (1963),第10頁.
  33. ^ Thompson (1959),第458–461頁.
  34. ^ Merrill (2008),第108頁.
  35. ^ Basbøll (2005),第61頁.
  36. ^ Grønnum (2005),第120頁.
  37. ^ Gussenhoven (1992),第45頁.
  38. ^ 38.0 38.1 Wells (1982),第515頁.
  39. ^ Szende (1994),第91頁.
  40. ^ 40.0 40.1 Gilles & Trouvain (2013),第67–68頁.
  41. ^ Palatalization in Brazilian Portuguese revisited页面存档备份,存于互联网档案馆(葡萄牙語)
  42. ^ 42.0 42.1 Lass (2002),第120頁.
  43. ^ 43.0 43.1 Scobbie, Gordeeva & Matthews (2006),第4頁.
  44. ^ 44.0 44.1 Wells (1982),第388頁.
  45. ^ 45.0 45.1 Mangold (2005),第47頁.
  46. ^ 46.0 46.1 Arvaniti (2007),第10頁.
  47. ^ 47.0 47.1 Kristoffersen (2000),第22頁.
  48. ^ 48.0 48.1 Mahootian (2002:287–289頁)
  49. ^ 49.0 49.1 Kráľ (1988),第72頁.
  50. ^ 50.0 50.1 Pavlík (2004),第98–99頁.
来源
  • Arvaniti, Amalia, Greek Phonetics: The State of the Art (PDF), Journal of Greek Linguistics, 2007, 8: 97–208, doi:10.1075/jgl.8.08arv, (原始内容 (PDF)存档于2013-12-11) (英语) 
  • Basbøll, Hans, The Phonology of Danish, 2005, ISBN 0-203-97876-5 (英语) 
  • Blust, Robert, Notes on Pazeh Phonology and Morphology, Oceanic Linguistics, 1999, 38 (2): 321–365, S2CID 145426312, doi:10.1353/ol.1999.0002 (英语) 
  • Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim, Catalan, Journal of the International Phonetic Association, 1992, 22 (1–2): 53–56, S2CID 249411809, doi:10.1017/S0025100300004618 (英语) 
  • Collins, Beverley; Mees, Inger M., The Phonetics of English and Dutch 5th, Leiden: Brill Publishers, 2003 [First published 1981], ISBN 9004103406 
  • Cruz-Ferreira, Madalena, European Portuguese, Journal of the International Phonetic Association, 1995, 25 (2): 90–94, S2CID 249414876, doi:10.1017/S0025100300005223 (英语) 
  • Danyenko, Andrii; Vakulenko, Serhii, Ukrainian, Lincom Europa, 1995 [2022-11-01], ISBN 9783929075083, (原始内容存档于2023-04-21) (英语) 
  • Dum-Tragut, Jasmine, Armenian: Modern Eastern Armenian, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, 2009 (英语) 
  • Engstrand, Olle, Swedish, Handbook of the International Phonetic Association: A Guide to the usage of the International Phonetic Alphabet, Cambridge: Cambridge University Press: 140–142, 1999, ISBN 0-521-63751-1 (英语) 
  • Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L, Illustrations of the IPA:French, Journal of the International Phonetic Association, 1993, 23 (2): 73–76, S2CID 249404451, doi:10.1017/S0025100300004874 (英语) 
  • Gilles, Peter; Trouvain, Jürgen, Luxembourgish (PDF), Journal of the International Phonetic Association, 2013, 43 (1): 67–74 [2022-11-01], doi:10.1017/S0025100312000278可免费查阅, (原始内容存档 (PDF)于2019-12-16) (英语) 
  • Grønnum, Nina, Fonetik og fonologi, Almen og Dansk 3rd, Copenhagen: Akademisk Forlag, 2005 [2022-11-01], ISBN 87-500-3865-6, (原始内容存档于2022-10-20) (英语) 
  • Gussenhoven, Carlos, Dutch, Journal of the International Phonetic Association, 1992, 22 (2): 45–47, S2CID 243772965, doi:10.1017/S002510030000459X (英语) 
  • Jassem, Wiktor, Polish, Journal of the International Phonetic Association, 2003, 33 (1): 103–107, doi:10.1017/S0025100303001191可免费查阅 (英语) 
  • Jones, Daniel; Ward, Dennis, The Phonetics of Russian, Cambridge University Press, 1969 (英语) 
  • Kara, Dávid Somfai, Kyrgyz, Lincom Europa, 2003, ISBN 3895868434 (英语) 
  • Kráľ, Ábel, Pravidlá slovenskej výslovnosti, Bratislava: Slovenské pedagogické nakladateľstvo, 1988 (英语) 
  • Kristoffersen, Gjert, The Phonology of Norwegian, Oxford University Press, 2000, ISBN 978-0-19-823765-5 (英语) 
  • Ladefoged, Peter, Vowels and Consonants Second, Blackwell, 2005 (英语) 
  • Ladefoged, Peter; Maddieson, Ian. The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. 1996. ISBN 0-631-19814-8 (英语). 
  • Lass, Roger, South African English, Mesthrie, Rajend (编), Language in South Africa, Cambridge University Press, 2002, ISBN 9780521791052 (英语) 
  • Lee, Wai-Sum; Zee, Eric, Hakka Chinese, Journal of the International Phonetic Association, 2009, 39 (107–111): 107, doi:10.1017/S0025100308003599可免费查阅 (英语) 
  • Liberman, AM; Cooper, FS; Shankweiler, DP; Studdert-Kennedy, M, Perception of the speech code, Psychological Review, 1967, 74 (6): 431–61, PMID 4170865, doi:10.1037/h0020279 (英语) 
  • Mahootian, Shahrzad, Persian, London: Routledge, 1997, ISBN 0-415-02311-4 (英语) 
  • Mangold, Max, Das Aussprachewörterbuch 6th, Mannheim: Dudenverlag, 2005 [First published 1962], ISBN 978-3-411-04066-7 (英语) 
  • Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina, Castilian Spanish, Journal of the International Phonetic Association, 2003, 33 (2): 255–259, doi:10.1017/S0025100303001373可免费查阅 (英语) 
  • Merrill, Elizabeth, Tilquiapan Zapotec (PDF), Journal of the International Phonetic Association, 2008, 38 (1): 107–114 [2022-11-01], doi:10.1017/S0025100308003344可免费查阅, (原始内容存档 (PDF)于2019-12-16) (英语) 
  • Nau, Nicole, Latvian, Lincom Europa, 1998, ISBN 3-89586-228-2 (英语) 
  • Okada, Hideo, Japanese, International Phonetic Association (编), Handbook of the International Phonetic Association: A Guide to the Use of the International Phonetic Alphabet, Cambridge University Press: 117–119, 1999, ISBN 978-0-52163751-0 (英语) 
  • Padluzhny, Ped, Fanetyka belaruskai litaraturnai movy, 1989, ISBN 5-343-00292-7 (英语) 
  • Pavlík, Radoslav, Slovenské hlásky a medzinárodná fonetická abeceda (PDF), Jazykovedný časopis, 2004, 55: 87–109 [2022-11-01], (原始内容存档 (PDF)于2020-04-14) (英语) 
  • Pretnar, Tone; Tokarz, Emil, Slovenščina za Poljake: Kurs podstawowy języka słoweńskiego, Katowice: Uniwersytet Śląski, 1980 (英语) 
  • Remijsen, Bert; Manyang, Caguor Adong, Luanyjang Dinka, Journal of the International Phonetic Association, 2009, 39 (1): 113–124, doi:10.1017/S0025100308003605可免费查阅 (英语) 
  • Roca, Iggy; Johnson, Wyn, A Course in Phonology, Blackwell Publishing, 1999 (英语) 
  • Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana, Italian, Journal of the International Phonetic Association, 2004, 34 (1): 117–121, doi:10.1017/S0025100304001628可免费查阅 (英语) 
  • Sadowsky, Scott; Painequeo, Héctor; Salamanca, Gastón; Avelino, Heriberto, Mapudungun, Journal of the International Phonetic Association, 2013, 43 (1): 87–96 [2022-11-01], doi:10.1017/S0025100312000369可免费查阅, (原始内容存档于2022-04-25) (英语) 
  • Scobbie, James M; Gordeeva, Olga B.; Matthews, Benjamin, Acquisition of Scottish English Phonology: an overview, Edinburgh: QMU Speech Science Research Centre Working Papers, 2006 [2022-11-01], (原始内容存档于2022-09-20) (英语) 
  • Sjoberg, Andrée F., Uzbek Structural Grammar, Uralic and Altaic Series 18, Bloomington: Indiana University, 1963 (英语) 
  • Soderberg, Craig D.; Olson, Kenneth S., Indonesian, Journal of the International Phonetic Association, 2008, 38 (2): 209–213, doi:10.1017/S0025100308003320可免费查阅 (英语) 
  • Szende, Tamás, Illustrations of the IPA: Hungarian, Journal of the International Phonetic Association, 1994, 24 (2): 91–94, S2CID 242632087, doi:10.1017/S0025100300005090 (英语) 
  • Thompson, Laurence, Saigon phonemics, Language, 1959, 35 (3): 454–476, JSTOR 411232, doi:10.2307/411232 (英语) 
  • Watson, Janet, The Phonology and Morphology of Arabic, Oxford University Press, 2002 (英语) 
  • Landau, Ernestina; Lončarića, Mijo; Horga, Damir; Škarić, Ivo, Croatian, Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet, Cambridge: Cambridge University Press: 66–69, 1999, ISBN 978-0-521-65236-0 (英语) 
  • Wells, John C.英语John C. Wells (1982). Accents of English. Volume 2: The British Isles (pp. i–xx, 279–466), Volume 3: Beyond the British Isles (pp. i–xx, 467–674). Cambridge University Press. ISBN 0-52128540-2 , 0-52128541-0 .

字母T

一般 字母T
發音 清齒齦塞音 [t] · 清齒塞音 [t̪] · 清捲舌塞音 [ʈ] · 清舌面前塞音 [ȶ] · 清顎化齒齦塞音 [ƫ] · 清齒齦內破音 [ƭ]
變體 Ťť · T̈ẗ · Ṫṫ · Ţţ · Ṭṭ · Țț · Ṱṱ · Ṯṯ · Ŧŧ · Ⱦⱦ · Ƭƭ · Ʈʈ · Th