此條目需要精通或熟悉相關主題的編者 參與及協助編輯。請邀請 適合的人士改善本條目 。更多的細節與詳情請參見討論頁 。
鄂爾多斯蒙古語 (蒙古文 ᠣᠷᠳᠣᠰ )是中蒙古語族 一種變體 ,分佈在內蒙古 鄂爾多斯市 地區,歷史上由鄂爾多斯部 使用。它被分類為蒙古語族 下的語言或蒙古語 方言。[3] :167-168 據田清波 的研究,[4] :1937,1941-1944 這種方言的分化可追溯至清末。
鄂爾多斯蒙古語詞首音節 的元音 -音位 系統與察哈爾蒙古語 相似,最顯著的差別是鄂爾多斯蒙古語有[e]和[e:]而不是[ə]和[ə:]。[5] :5 在南部變體中*ɔ 和/ʊ/ 合流:伊金霍洛旗 ɔrtɔs ,烏審旗 或鄂托克前旗 就是ʊrtʊs (「鄂爾多斯」)。[來源請求] 與其他蒙古語方言不同,這一對立保持在詞末開音節在內的所有音節,因而中古蒙古語 音節和音位結構保留得最為完好。比如/ɑmɑ/ 鄂爾多斯/ɑmɑ/ 喀爾喀/ɑm/ 「嘴」,鄂爾多斯/ɑxʊr/ 喀爾喀/ɑxr/ ([ɑxɑ̯r] )「短;矮」。[6] :19,38 相應地,沒有顎化輔音。因為它們作為非詞首短音素的長期存在,/u/ 和/ʊ/ 語音同化 了*ø和*o,如*otu >/ʊtʊ/ 「星」、*ɡomutal >/ɡʊmʊdal/ 「犯罪」、*tʰøry >/tʰuru/ 「權力」。一個可比擬的變化發生在部分*a和*u上,如*arasu>/arʊsʊ/ 。[7]
鄂爾多斯蒙古語仍有古共格 殘留並有向格 的創新。[6] :122 動詞 系統的研究不甚充分,但已知一個值得注意的後綴 創新:⟨ guːn⟩ ,它看上去不能放進蒙古語族 動詞後綴傳統3類的任何一類。[8]
鄂爾多斯蒙古語詞彙 有一些古典藏語 和漢語借詞。[9] :21-26
^ Peripheral Mongolian 於《民族語 》的連結(第15版,2005年)
^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian (編). Ordos . Glottolog 2.7 . Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 2016.
^ Georg 2003: 193, Sečenbaγatur et al. 2005
^ e.g. Mostaert
^ Sečen et al. 2002
^ 6.0 6.1 見Sečen et al. 2002
^ Sečen 2003: 35-36
^ Soyultu 1982
^ Georg 2003: 193-194(含蓄地)基於Mostaert 1941-1944, Sonum 2008(together with C. Norǰin)
田清波 (1937): Textes oraux ordos . Peiping: 輔仁大學 .
Mostaert, Antoine (1941–1944): Dictionnaire ordos, vols. 1-3 . Peiping: 輔仁大學.
Sečen, Č. (2003): Ordus aman ayalɣun-daki öbürmiče uruɣul-un ǰokičal buyu iǰilsil [ʊ] + [ʊ] , [ʉ] + [ʉ] -yin tuqai. In: Mongγul kele udq-a ǰokiyal 2003/5 : 33–36.
Sečen, Č., M. Baγatur, Sengge (2002): Ordus aman ayalγun-u sudulul . Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a.
Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe (2005): Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal . Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a. ISBN 7-204-07621-4 .
Sonum (2008): Ordus aman ayalγun-u üges-ün quriyangγui . Nemen ǰasaγsan debter. Beijing: Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a.
Soyultu, I. (1982):Ordus-un aman ayalγun-u ɢɷːn ɡuːn -u daγaburi . Öbür mongγul-un yeke surγaγuli 1982/2: 29–43.
Georg, Stefan: Ordos. In: J. Janhunen (ed.): The Mongolic Languages . London: Routledge. ISBN 0-7007-1133-3 , pp. 193-209.