鄂爾多斯蒙古語

維基百科,自由的百科全書
鄂爾多斯蒙古語
母語國家和地區中國
區域內蒙古鄂爾多斯市
母語使用人數
12.3萬(1982年人口普查)[1]
語系
蒙古語族
  • 東蒙古語支
    • 鄂爾多斯蒙古語
語言代碼
ISO 639-3
Glottologordo1245[2]
ELPOrdos

鄂爾多斯蒙古語 (蒙古文ᠣᠷᠳᠣᠰ)是中蒙古語族一種變體,分佈在內蒙古鄂爾多斯市地區,歷史上由鄂爾多斯部使用。它被分類為蒙古語族下的語言或蒙古語方言。[3]:167-168田清波的研究,[4]:1937,1941-1944這種方言的分化可追溯至清末。

鄂爾多斯蒙古語詞首音節元音-音位系統與察哈爾蒙古語相似,最顯著的差別是鄂爾多斯蒙古語有[e]和[e:]而不是[ə]和[ə:]。[5]:5在南部變體中/ʊ/合流:伊金霍洛旗ɔrtɔs烏審旗鄂托克前旗就是ʊrtʊs(「鄂爾多斯」)。[來源請求]與其他蒙古語方言不同,這一對立保持在詞末開音節在內的所有音節,因而中古蒙古語音節和音位結構保留得最為完好。比如/ɑmɑ/ 鄂爾多斯/ɑmɑ/ 喀爾喀/ɑm/「嘴」,鄂爾多斯/ɑxʊr/ 喀爾喀/ɑxr/ ([ɑxɑ̯r])「短;矮」。[6]:19,38相應地,沒有顎化輔音。因為它們作為非詞首短音素的長期存在,/u//ʊ/語音同化了*ø和*o,如*otu>/ʊtʊ/「星」、*ɡomutal>/ɡʊmʊdal/「犯罪」、*tʰøry>/tʰuru/「權力」。一個可比擬的變化發生在部分*a和*u上,如*arasu>/arʊsʊ/[7]

鄂爾多斯蒙古語仍有古共格殘留並有向格的創新。[6]:122動詞系統的研究不甚充分,但已知一個值得注意的後綴創新:guːn,它看上去不能放進蒙古語族動詞後綴傳統3類的任何一類。[8]

鄂爾多斯蒙古語詞彙有一些古典藏語和漢語借詞。[9]:21-26

參考[編輯]

  1. ^ Peripheral Mongolian於《民族語》的連結(第15版,2005年)
  2. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian (編). Ordos. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 2016. 
  3. ^ Georg 2003: 193, Sečenbaγatur et al. 2005
  4. ^ e.g. Mostaert
  5. ^ Sečen et al. 2002
  6. ^ 6.0 6.1 見Sečen et al. 2002
  7. ^ Sečen 2003: 35-36
  8. ^ Soyultu 1982
  9. ^ Georg 2003: 193-194(含蓄地)基於Mostaert 1941-1944, Sonum 2008(together with C. Norǰin)

書目[編輯]

  • 田清波 (1937): Textes oraux ordos. Peiping: 輔仁大學.
  • Mostaert, Antoine (1941–1944): Dictionnaire ordos, vols. 1-3. Peiping: 輔仁大學.
  • Sečen, Č. (2003): Ordus aman ayalɣun-daki öbürmiče uruɣul-un ǰokičal buyu iǰilsil [ʊ] + [ʊ], [ʉ] + [ʉ]-yin tuqai. In: Mongγul kele udq-a ǰokiyal 2003/5: 33–36.
  • Sečen, Č., M. Baγatur, Sengge (2002): Ordus aman ayalγun-u sudulul. Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a.
  • Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe (2005): Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal. Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a. ISBN 7-204-07621-4.
  • Sonum (2008): Ordus aman ayalγun-u üges-ün quriyangγui. Nemen ǰasaγsan debter. Beijing: Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a.
  • Soyultu, I. (1982):Ordus-un aman ayalγun-u ɢɷːn ɡuːn-u daγaburi. Öbür mongγul-un yeke surγaγuli 1982/2: 29–43.
  • Georg, Stefan: Ordos. In: J. Janhunen (ed.): The Mongolic Languages. London: Routledge. ISBN 0-7007-1133-3, pp. 193-209.