用户:Menkazak221
Қазақ кіиіз үйіндегі атауларға түсінік
[编辑]1.кереге -кыиз ұидың шеңбер қабырғаларын құраитын ,ағаштан жасалып ,жазуға болатын кыиз ұидың доңгеленген қабырғасы .
2.кок-кереге сағанақтарын бекытетын қаиыс .
3.желы -аиқастырыла қоиылып ,кокпен бекытылген керегелык ар ағаш .
4.ерсы-кереге желының ең ұзыны .
5.балашық-керегелык желының қысқалауы .
6.сағанақ -керегелык желының ел қысқасы .
7.қанат -керегеның коктелып быткен ар болегы .
8.жел коз -керегеның кең козды тұры .
9.тор коз -кереегеның тар козды тұры.
10.керегеның басы -керегеның уық баилаитын жағы .
11.керегеның аяғы -кереггның жерге тырелетын жағы .
12.таңғыш-кереге қоспаларын бырыктырып таңатын құр .
13.уық-кереге мен шаңырақтың арасын тұтастыратын тал сырықшалар .
14.уық иыны -уықтың кереге тұтасатын жалпақ ,иылңкы тұсы .
15.уық қары -уықтың шаңыраққа ұласар боиы .
16.уық қаламы -уықтың шаңыраққа сұғынатын торт қырлы ұшы .
17.уық бауы -уық иыны ұшы мен кереге басын қосақтап баилаитын жып .
18.шаңырақ- қаиыңнан доға тарызденып иып ,қюласқан жерын мықтап құрсалап жасалатын доңгелек формалы кыиз ұи тобесы немесе терезесы .
19.кұлдыреуыш- шаңырақ шеңберын керып тұратын аи формалы иылген шабақтар .
20.тоғын - шаңырақтың доңгелек шеңберы .
21.бақалық -кұлдыреуыштың қыисаиып қалуынан жане ұи тыгерде шаңырақты бақанмен котеруге қолаиылы болу ұшын кұлдыреуыштың қысқан жерыне орнатылған тыэк .
22.шаңырақ козы -шаңырақ шеңберы қырындағы уық қаламы колбеу сұғындырылатын тесык .
23.желбау - шаңырақ шеңберыныың кұлдыреуыш орнаған тұсынан тағылатын құр .
24.таяныш-есыктың оң жане сол жақ босағасын құраитын тағылатын құр .
25.маңдаиша - екы босағадағы таяныштың жоғарғы басын керып тұратын колденең ағаш .
26.табалдырық-екы босағадағы таяныштың томенгы басын керып тұратын колденең ағаш .
27.сықрлауық -кыиз ұидың ағаштан оюлап жасалған жарма есык .
28.кыз есык- сықрлауық сыртынан ораулы шыиден тоқып ,оюлы кыиз қаптаған жаппа есык .
29.туырлық -керегеның ыргесынен уықтың ортасына деиынгы аралықты жауып тұратын кыиз.
30.ұзык- етек жағы уықтың иыннен котерылып ,жағасы уықтың жоғарғы жағы шаңырақтың шеңберыне деиын жететын тұтастыра тыгылетын алты баулы ұлкен кыиз .
31.шет бау - ұзыктың етек жағына тағылған бау .
32 .бас бау-ұзыктың жағасына тағылған бау .
33.тұңылык - кыиз ұидың шаңырағнан ұзыкке деиынгы аралықты жауып тұратын кыиз .
34.додеге-ұзыктың туырлықпен жапсарласқан жеры .
35.шым ши -ар алуан бояулы жұн оралып ,орнек тұсырылып тоқылған ши .
36.басқұр-керегның басына арнаиы орнек салып тоқылған құр .
Сілтеме
http://www.senkazakh.com/bbs/viewthread.php?tid=58634&extra=page%3D3