跳至內容

PAX協會

維基百科，自由的百科全書

PAX協會（波蘭語：Stowarzyszenie „Pax”）是波蘭的一個親共產主義的天主教組織。該組織成立於1947年，[1]當時波蘭處於斯大林主義時期的波蘭人民共和國統治之下。該組織由二戰期間的全國激進方陣（英語：National Radical Camp）領導人波列斯瓦夫·皮亞塞基建立。在該組織的協助下，波蘭人民共和國試圖控制波蘭的天主教會。[2]PAX協會參與了「愛國神父」運動，[3]抨擊波蘭主教團「試圖復辟資本主義」。

自1947年至1993年，該協會出版了日報《通用詞》近50年，平均一年發行312期。《通用詞》（發行量：40000份）的第一任主編是出身民族聯盟（英語：Confederation of the Nation）的沃伊切赫·肯琴斯基（卒於1983年），他是歷史學家沃伊切赫·肯琴斯基（英語：Wojciech Kętrzyński）的孫子。1982年，該報更名為《通用詞：PAX協會日報》。1993年，隨着東歐劇變後PAX協會停止運作，該出版物才停刊。

1953年，PAX協會支持對克拉科夫教廷的審判（英語：1953 Show trial of the Kraków Curia），其上四名神父和三名平信徒被指控犯有間諜罪。隨後，PAX協會接管了天主教周刊《共同周刊（英語：Tygodnik Powszechny）》的出版，直到1956年的波蘭十月事件為止。

歷史

[編輯]

與共產主義勢力合作

[編輯]

1944年12月，波列斯瓦夫·皮亞塞基與內務人民委員部建立了合作，從而加入了共產主義當局的機構。[4][5][6]1945年8月18日，他獲得官方許可出版一份特許天主教周刊《今日與明日（英語：Dziś i Jutro）》，第一期於1945年11月25日出版。[7].1947年，出版《今日與明日》的團體成立了PAX協會，並作為天主教組織獲得了共產主義當局的諸多特權。PAX協會幾乎壟斷了天主教報刊的出版權：周刊《弗羅茨瓦夫天主教周刊》《佐爾扎天主教畫報》，以及最重要的《通用詞》；此外，PAX協會還經由PAX出版社控制了波蘭天主教圖書的出版。[8]

斯大林主義時期，PAX協會旨在成為波蘭人民共和國政府和波蘭天主教會之間的唯一中間人，並在前者的支持下壟斷天主教界。該組織參與了「愛國神父」運動，抨擊波蘭主教團試圖復辟資本主義，並支持對卡奇馬雷克主教的審判及對斯德望·維辛斯基總主教的監禁。[9].1953年至1956年，在原編輯部拒絕刊登斯大林的訃告後，PAX協會接管了《共同周刊（英語：Tygodnik Powszechny）》。皮亞塞基的書《重要議題》（Zagadnienia istotne）被列入教會的禁書目錄。[10].此後，應作者的要求，整個出版物被撤回。與其他天主教組織相比，PAX協會最嚴格地執行了波蘭人民共和國的政策，這引發了與天主教會高層的衝突，並使得反對此類活動的積極分子離開該組織。

1957年，在左翼周刊《Po Prostu》發文批評PAX協會和皮亞塞基後，該周刊的活動被暫停。記者指責PAX協會「使用黑道手段」「盲目崇拜領袖」。

尋求妥協

[編輯]

1955年，該組織的一些積極分子組成了所謂的「陣線」（frondę），指責當時的領導層缺乏內部民主、實行一人統治和不適當的任命制度。由於與PAX協會的管理層發生衝突，這些人（包括塔德烏什·馬佐維耶茨基在內）離開了。[11]

1956年後，PAX協會採取了更為妥協的立場。在保留作為政府系統的一部分（它參與了民族團結陣線，此後又參加了民族復興愛國運動）並支持政府舉措的同時，它也試圖提出天主教的立場，特別是在教會的社會訓導和墮胎權問題上。1945年之後，特別是1956年之後，許多前波蘭家鄉軍的士兵和軍官與此組織合作或共事。該協會積極出版無法在其他地方合法出版的書籍，開辦了華沙唯一一所世俗的聖奧古斯丁天主教中學，並為前波蘭家鄉軍士兵提供物質支持。協會還開展文化活動。此外，它還獲得了經濟特權，例如建立了自己的住房合作社。

1979年，皮亞塞基去世後，雷沙德·雷夫（英語：Ryszard Reiff）成為了PAX協會的管理委員會主席。在他的領導下，協會的政治路線發生了根本改變。在團結工會成立期間，PAX協會給予了其大力支持，《通用詞》成為與《海岸之聲（波蘭語：Głos Wybrzeża）》和《克拉科夫公報（英語：Gazeta Krakowska）》並列的描述波蘭人民共和國事件最可靠的日報之一。戒嚴令的實施導致該組織活動停止，並導致雷夫下台，所有不同意戒嚴的人也遭到罷免。PAX協會也沒有發揮重要的社會政治作用。有一段時間，共產主義政權通過任命PAX協會活動家（如溫岑蒂·萊萬多夫斯基、澤農·科門德）擔任政府職務來報答雷夫的主動下台以及協會對戒嚴令的支持。

波蘭第三共和國時期

[編輯]

波蘭第三共和國時期，由於民主化，PAX協會失去重要性並停止了政治活動。1993年以後，其延續為「基督教公民組織」。1997年，該組織被波蘭天主教會正式承認為天主教組織，隨後該組織更名為「天主教協會『基督教公民組織』」。[12]

參考文獻與註釋

[編輯]
  1. ^ 「PAX協會直到1952年4月9日才註冊成為一個協會，其活動範圍僅限於華沙市。」, Halina Lisicka. Pluralizm światopoglądowy w koncepcjach politycznych PAX, ChSS, PZKS. 1991.
  2. ^ Stowarzyszenie PAX. 2013-11-15 [2019-01-07]. （原始內容存檔於2018-11-10）. 
  3. ^ Jacek Żurek. „Kim byli "księża-patrioci” (Biuletyn IPN nr 01/2003 (24)) (PDF). 2003-01. 
  4. ^ Pietrow, Nikita. Stalinowski kat Polski Iwan Sierow. Warszawa: Demart: 50-53. 2013. ISBN 9788374279192. 
  5. ^ „W notatce pod­pisanej 20 grudnia 1944 przez Iwana Sierowa przytoczona została biografia Piasec­kiego, informacje o jego działaniach w AK oraz zatrzymaniu w Warszawie na Pradze. 22 grudnia 1944 Sierow sporządził wiadomość dla Stiepana Mamułowa, kierownika sekretariatu NKWD, że Piasecki po aresztowaniu zaproponował przygotowanie analizy wad w działalności PKWN oraz propo­zycji jej ulepszenia.Piasecki kończył swoją ekspertyzę bezpośrednią propozycją współ­pracy z „nową polską władzą」 i zapewniał, że jest gotów podjąć się każdego zadania, na przykład w organach władzy lokalnej w Warszawie.」 – Nikita Pietrow, „Stalinowski kat Polski Iwan Sierow」, Jan Engelgard, „Piasecki-Sierow-Stalin」 – dostęp 2013-11-19
  6. ^ „Aresztowany przez UB w listopadzie 1944 roku Piasecki, ratując się przed pewnym wyrokiem śmierci, zaoferował swoje usługi, proponując stworzenie organizacji, która pod szyldem katolickim...」 Witold Pronobis. Polska i świat w dwudziestym wieku. 1991. s. 383.
  7. ^ Marcin Tunak. Pomiędzy partią a Kościołem. Komu służyła grupa Piaseckiego?. 2017-11-07. 
  8. ^ „PAX był organizacją o strukturze totalitarnej i instrumentem w ręku władz służącym do rozbijania Kościoła.」 Maria Wanda Poznańska. Środowiska inteligencji katolickiej wobec wizji „nowej kultury」 u zarania Polski Ludowej. 1993. s. 43; „Przez radzieckich protektorów PAX był od samego początku pomyślany jako organizacja agenturalna. Zastanawiając się nad genezą ideową PAX-u, nad kształtem duchowości przywódców tej organizacji, nasuwa się nieodparcie refleksja...」 Adam Michnik. Kościół, lewica, dialog: pamięci Antoniego Słonimskiego poświęcam. 1977.
  9. ^ Jan Żaryn. Kościół w PRL: najnowsze dzieje Polski. „PAX najpierw publicznie zaatakował biskupa, a następnie namawiał prymasa, by – w imię ratowania struktur kościelnych – potępił...」.
  10. ^ Marcin Tunak. 1953–1956 – trudne lata dla środowiska PAX. historia.org.pl. 2018-02-26. 
  11. ^ Halina Lisicka. Pluralizm światopoglądowy w koncepcjach politycznych PAX, ChSS, PZKS. 1991.
  12. ^ DZIEDZICTWO.ekai.pl. Stowarzyszenie PAX. 

參考書目

[編輯]
  • Sabina Bober (red.), Komu służył PAX, Warszawa 2008.
  • Antoni Dudek, Grzegorz Pytel, Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej, Londyn 1990.
  • Jan Engelgard, Wielka gra Bolesława Piaseckiego, Warszawa 2008.
  • Kalendarium PAX 1989-1992, Warszawa 1992.
  • Zenon Komender, Refleksje nad przebytą drogą, Warszawa 1986.
  • Zenon Komender, Zgodnie z realiami, t. 1. Wybór publicystyki społeczno-gospodarczej, lata 1959-1970, Warszawa 1988.
  • Mieczysław Kurzyna, Dwadzieścia lat próby. Wybór z artykułów drukowanych w latach 1946-1964, Warszawa 1965.
  • Zygmunt Lichniak, W duchu dialogu, Warszawa 1981.
  • Jerzy Milewski, Pierwsze kroki, Warszawa 1966.
  • Bolesław Piasecki, Zagadnienia istotne, Warszawa 1954.
  • Bolesław Piasecki, Patriotyzm polski, Warszawa 1958.
  • Bolesław Piasecki, Patriotyzm polski, Warszawa 1960 (wyd. II, rozszerzone).
  • Bolesław Piasecki, Siły rozwoju 1960-1970, Warszawa 1971.
  • Bolesław Piasecki, Kierunki 1945-1960, Warszawa 1981.
  • Zygmunt Przetakiewicz, Od ONR-u do PAX-u (Wspomnienia), Warszawa 1994.
  • Peter Raina, Sprawa zabójstwa Bohdana Piaseckiego, Warszawa 1989.
  • Peter Raina. Piasecki na indeksie watykańskim. Geneza sprawy. Warszawa: Wydawnictwo von borowiecky. 2002. ISBN 83-87689-44-0. OCLC 830421337. 
  • Mikołaj Rostworowski, Słowo o Paxie 1945-1956, Warszawa 1968.
  • Stowarzyszenie PAX 1945-1985, informator, Warszawa 1985.
  • Józef Wójcik, Spór o postawę, Warszawa 1968.
  • Józef Wójcik, Ciągłość i rozwój, Warszawa 1972.
  • Norbert Wójtowicz, Sprawa „Kaszub-2" – przyczynek do propagandy Stowarzyszenia PAX dotyczącej polskiej organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, [w:] Droga do stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej (w 40. rocznicę wydania konstytucji apostolskiej Pawła VI „Episcoporum Poloniae coetus」), red.Wojciech Kucharski, Wrocław 2013, s. 237-249.
  • Wytyczne ideowo-polityczne Stowarzyszenia PAX, Warszawa 1984 (zawiera dodatkowo wersje językowe: angielska, francuska, hiszpańska, niemiecka, rosyjska, włoska).
  • Wytyczne ideowo-polityczne i statut Stowarzyszenia Pax, Warszawa 1986.
取自 "https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=PAX协会&oldid=84507756"