史特拉斯堡誓言

本頁使用了標題或全文手工轉換
維基百科,自由的百科全書

史特拉斯堡誓言拉丁語Sacramenta Argentariae現代法語les serments de Strasbourg現代德語die Straßburger Eide)是幾段包含了東法蘭克王國國王日耳曼人路易(死於876年)和他的異母兄弟、西法蘭克王國國王查理二世即禿頭查理(死於877年)相互宣誓效忠的歷史文本。這次宣誓發生在842年2月14日的史特拉斯堡,當時雙方的軍隊集結在此並參與了這次活動。除了相互宣誓效忠,雙方同時結盟反對他們的大哥、名義上的中法蘭克王國和所有法蘭克人王國的國王、羅馬人民的皇帝洛泰爾

為了使雙方在場的士兵都能聽懂誓約,宣讀誓言時都沒有使用對民眾來說已經變得陌生的拉丁文,而是使用羅曼語口語和古高地德語口語,這兩位君王各以對方的語言宣誓。

來源和內容[編輯]

誓言的原本沒有保留下來,這次會面的主要來源是尼塔爾英語Nithard的《De dissensionibus filiorum Ludovici pii》(關於虔誠者路易之子的糾紛),來自一份1000年左右的單獨手稿(巴黎法國國家博物館編號Latin 9768)。這是現存最早的手稿,可能是蘇瓦松的聖梅達爾或聖里基埃的修道院所做。誓言文本是12b2-13b1折頁部分。另外一份大約成於15世紀,同樣收藏在法國國家博物館,編號Latin 14663。

根據這一版本,雙方首先作了序文相同、詳細批判洛泰爾的講話,兩個國王隨後在拼湊起來的軍隊前使用對方方言各自宣誓,最後軍隊用各自的語言單獨宣誓。

一個版本的誓詞用古高地德語寫成,第二版用古法語的祖先——古加羅-羅曼語的一種變體寫成。這是現存最早的[1]西法蘭克地區與拉丁語明顯不同的羅曼語族以及一種日耳曼方言的書面記錄之一。作為記錄這次儀式的序文使用拉丁文寫成。

歷史和語言學意義[編輯]

儘管其重要性遠不如後來的凡爾登條約,但在語言史上極為重要。歷史語言學家著眼於誓言本身,因為這是古法語前身古加羅-羅曼語言的唯一證據;而歷史學家則久已以共存的雙語文本證明,公元842年的加洛林王朝已經開始分裂為獨立的原始國家,發展各自的語言和風俗。

然而,後來的研究者逐漸贊同一個假設:法蘭克人王國包含了幾個長久以來保持了不同風俗和方言的regna(可大致視為王國)。他們注意到一個能夠支持這一觀點的情況:查理曼虔誠者路易都把子孫放在他們要繼承的regna撫養,以適應當地民眾及風俗,保證獲得當地民眾的支持。

不過誓言中只提供了法語和德語作為獨立語言發展的證據,而沒有各種羅曼方言。

同時代的其他文本[編輯]

事實上也存在著歷史更早的能證實加洛林王朝內某種羅曼語言存在的文本,例如卡塞爾(Cassel)(約8或9世紀)或賴興瑙島為名作的註解[2](8世紀),但這些只是詞彙彙編、單詞表,沒有羅曼語短語。romana lingua(羅曼語言)的同義詞從813年開始有例證,當年的都爾會議決議(教規17條)規定神父應使用當地語言傳道,因為當時的人們已經不會拉丁語了。其中指出兩種語言:rustica romana lingua(鄉村羅曼語)和lingua thiodisca(條頓語,德語的舊稱)。

法語歷史上第二份完整的文本是公元880或881年的《Séquence de sainte Eulalie法語Séquence de sainte Eulalie》。這是最早的羅曼文學文本和法語文學的始祖。

原文[編輯]

全文及翻譯[編輯]

顏色區分

下文中拉丁文為紅色,羅曼文為藍色,古高地德文為綠色。譯文為默認的黑色。

轉寫略有修正,寫出了縮寫。

右側圖片為原本掃描。下面譯文中的兩個星號標記出掃描件中可辨識部分的開始和結束。

誓言文本
原文 譯文(譯自英文,可能與原文有出入,僅供參考)

Ergo xvi kal. marcii Lodhuvicus et Karolus in civitate que olim Argentaria vocabatur, nunc autem Strazburg vulgo dicitur, convenerunt et sacramenta que subter notata sunt, Lodhuvicus romana, Karolus vero teudisca lingua, juraverunt. Ac sic, ante sacramentum circumfusam plebem, alter teudisca, alter romana lingua, alloquuti sunt. Lodhuvicus autem, quia major natu, prior exorsus sic coepit:

路易和查理相會於羅馬曆3月的第16天(2月14日),於曾被稱為Argentaria、今日普遍稱為Strazburg的地方,如下文宣誓,路易使用羅曼語,查理使用日耳曼語。宣誓之前,雙方用日耳曼語和羅曼語講話。由兄路易開始:

「Quotiens Lodharius me et hunc fratrum meum, post obitum patris nostri, insectando usque ad internecionem delere conatus sit nostis. Cum autem nec fraternitas nec christianitas nec quodlibet ingenium, salva justicia, ut pax inter nos esset, adjuvare posset, tandem coacti rem ad juditium omnipotentis Dei detulimus, ut suo nutu quid cuique deberetur contenti essemus.

「In quo nos, sicut nostis, per misericordiam Dei victores extitimus, is autem victus una cum suis quo valuit secessit. Hinc vero, fraterno amore correpti nec non et super populum christianum conpassi, persequi atque delere illos noluimus, sed hactenus, sicut et antea, ut saltem deinde cuique sua justicia cederetur mandavimus.

「At ille post haec non contentus judicio divino, sed hostili manu iterum et me et hunc fratrem meum persequi non cessat, insuper et populum nostrum incendiis, rapinis cedibusque devastat. Quamobrem nunc, necessitate coacti, convenimus et, quoniam vos de nostra stabili fide ac firma fraternitate dubitare credimus, hoc sacramentum inter nos in conspectu vestro jurare decrevimus.

「Non qualibet iniqua cupiditate illecti hoc agimus, sed ut certiores, si Deus nobis vestro adjutorio quietem dederit, de communi profectu simus. Si autem, quod absit, sacramentum quod fratri meo juravero violare praesumpsero, a subditione mea necnon et a juramento quod mihi jurastis *unumquemque vestrum absolvo」

「自從我們的父親死後,洛泰爾恣意籌划過多少次屠殺,妄圖除掉我和我這兄弟。但兄弟關係、基督和自然傾向都無法為我們帶來和平,因此我們只得靠全能的上帝的決斷,接受上帝的意志。

「眾所周知,借著上帝的仁慈,我們勝利了,失敗的他回到他的人民中,他曾在那裡更加強大。但是,兄弟之情和基督的憐憫驅使我們決定,不要再追殺他;至今我們至少已經如同以往一樣要他服從正義。

「儘管如此,他對上帝的裁定依然不滿,沒有停止率軍追殺我和我的兄弟。另外他還燒殺搶掠我們的人民。因此,現在我們必須在此會面,而且既然我們相信你們懷疑我們堅定的信念和兄弟關係,那麼我們在你們面前互相宣誓。

「這次行動並非本著惡的信念,而只是為了如果在你們的幫助下上帝賜予我們和平,我們確定會受此裨益。如果我違背上帝破壞對兄弟的承諾,我將把你們從我的統治和你們對我的誓言中解脫。」

Cumque Karolus haec eadem verba romana lingua perorasset, Lodhuvicus, quoniam major natu erat, prior haec deinde se servaturum testatus est:

查理以羅曼語作了同樣的講話。之後兄路易首先宣誓效忠:

「Pro Deo amur et pro Christian poblo et nostro commun salvament, d'ist di in avant, in quant Deus savir et podir me dunat, si salvarai eo cist meon fradre Karlo et in ajudha et in cadhuna cosa, si cum om per dreit son fradra salvar dift, in o quid il me altresi fazet, et ab Ludher nul plaid numquam prindrai, qui, meon vol, cist meon fradre Karle in damno sit.」

「為了上帝與基督之愛和我們共同的拯救,今日以降,迨上帝賜予我智慧與力量,我將竭力保護我的兄弟查理,雙方竭力保護對方,我永不故意與洛泰爾達成會傷害我的兄弟查理的任何協議。」

Quod cum Lodhuvicus explesset, Karolus teudisca lingua sic hec eadem verba testatus est:

路易誓畢,查理以日耳曼方言宣誓同樣內容:

「In godes minna ind in thes christiânes folches ind unsêr bêdhero gehaltnissî, fon thesemo dage frammordes, sô fram sô mir got gewizci indi mahd furgibit, sô haldih thesan mînan bruodher, sôso man mit rehtu sînan bruodher scal, in thiu thaz er mig sô sama duo, indi mit Ludheren in nohheiniu thing ne gegango, the mînan willon imo ce scadhen werdhên.」

「為了上帝與基督之愛和我們共同的拯救,今日以降,迨上帝賜予我智慧與力量,我將竭力保護我的兄弟,雙方竭力保護對方,我永不故意與洛泰爾達成會傷害我的兄弟的任何協議。」

Sacramentum autem quod utrorumque populus, quique propria lingua, testatus est, romana lingua sic se habet:

雙方軍隊以各自的語言宣誓,羅曼語:

「Si Lodhwigs sagrament que son fradre Karlo jurat conservat et Karlus, meos sendra, de suo part n lostanit, si io returnar non l'int pois, ne io ne neuls cui eo returnar int pois, in nulla ajudha contra Lodhuwig nun li iu er.」

「如果路易堅守對兄弟查理的誓言,而我的王查理反而叛之,且我或任何人都不能勸止他,我不可以任何方式反對路易。」

Teudisca autem lingua:*

日耳曼方言:

"Oba Karl then eid, then er sînemo bruodher Ludhuwîge gesuor, geleistit, indi Ludhuwîg mîn hêrro then er imo gesuor forbrihchit, ob ih inan es irwenden ne mag: noh ih noh thero nohhein, then ih es irwenden mag, widhar Karlo imo ce follusti ne wirdhit."

「如果查理堅守對兄弟路易的誓言,而我的王路易反而叛之,且我或任何人都不能勸止他,我不可以任何方式反對查理。」

Quibus peractis Lodhuwicus Reno tenus per Spiram et Karolus iuxta Vuasagum per Vuîzzûnburg Vuarmatiam iter direxit.

完成之後,路易沿著萊茵河經施派爾,查理沿著佛日維桑堡,去往沃爾姆斯

下文是手稿原本的羅曼方言部分及粗略轉寫:

掃描件 轉寫(未經更正,僅供參考)
Short extract

Pro dõ amur et p xpian poblo & nrõ cõmun
saluament, dist di e/in auant, inquantdeus
savir & podir me dunat: si salvaraieo
cist meonfradre karlo, & inaiudha
& in cad huna cosa, sicú om p dreit son
fradra saluar dift. Ino quid il mi altre
si fazet. Et ab ludher nul plaid nu qua
prindrai qui meon uol cist meon fradre
karle in damnosit

參見[編輯]

注釋[編輯]

擴展閱讀[編輯]

  • Goldberg, Eric J. (2006). Struggle for Empire: Kingship and Conflict under Louis the German, 817–876. Ithaca and London: Cornell University Press.
  • Hartmann, Wilfried (2004). Ludwig der Deutsche und seine Zeit. Darmstadt: Wssenschaftliche Buchgesellschaft.
  • Hartmann, Wilfried (2002). Ludwig der Deutsche. Darmstadt: Primus.