泰語點字

本頁使用了標題或全文手工轉換
維基百科,自由的百科全書
泰語/老撾語點字
⠺ (braille pattern dots-2456)⠃ (braille pattern dots-12)⠛ (braille pattern dots-1245)⠃ (braille pattern dots-12)⠹ (braille pattern dots-1456)⠆ (braille pattern dots-23)⠙ (braille pattern dots-145)⠷ (braille pattern dots-12356)
類型
創造者吉娜維維·考爾菲爾德
印刷體基於泰文/寮文
語言泰語老撾語
相關書寫體系
父體系

泰語點字( อักษรเบรลล์ ) 和老撾語點字( ອັກສອນເບຣລລ໌ ) 是一種用於拼寫泰語老撾語點字,由美國盲人教師吉娜維維·考爾菲爾德制定,其通曉英語和日語點字。與泰語字母不同,泰語和老撾語點字屬於全音素文字,而非元音附標文字。不過,仍可看出部分元音附標文字的影響:只有輔音是基於國際點字標準,而元音則被重新分配,五個元音 a e i o u 的標注方式取自日語點字

字母列表[編輯]

泰語和老撾語點字字母如下: [1] [2] [3]

輔音[編輯]

輔音基本遵循英語和國際點字慣例,但其中 bf 與取自日語點字的元音標示衝突,故未採用。低輔音kh、ng、ch、s、th、f 是由英文點字 k、g、st、s、th、f 加上第 6 點位派生而來的。 中輔音 b 和低輔音 ph 是以高輔音 ph 變形而產生的;中輔音 p 則是將 bph 複合;這幾個形式可能參考自這幾個字母的早期轉寫法 b、bp、p

泰文 k kh *kh kh *kh kh ng
老撾文 k kh kh ng
點字 ⠛ (braille pattern dots-1245) ⠅ (braille pattern dots-13) ⠴ (braille pattern dots-356)⠅ (braille pattern dots-13) ⠥ (braille pattern dots-136) ⠤ (braille pattern dots-36)⠥ (braille pattern dots-136) ⠠ (braille pattern dots-6)⠥ (braille pattern dots-136) ⠻ (braille pattern dots-12456)
c

ch

ch

s

ch

y
ch s y
⠚ (braille pattern dots-245) ⠌ (braille pattern dots-34) ⠬ (braille pattern dots-346) ⠮ (braille pattern dots-2346) ⠠ (braille pattern dots-6)⠬ (braille pattern dots-346) ⠠ (braille pattern dots-6)⠽ (braille pattern dots-13456)
d t th th th n
⠠ (braille pattern dots-6)⠙ (braille pattern dots-145) ⠠ (braille pattern dots-6)⠳ (braille pattern dots-1256) ⠠ (braille pattern dots-6)⠞ (braille pattern dots-2345) ⠠ (braille pattern dots-6)⠾ (braille pattern dots-23456) ⠤ (braille pattern dots-36)⠾ (braille pattern dots-23456) ⠠ (braille pattern dots-6)⠝ (braille pattern dots-1345)
d t th th th n
d t th th n
⠙ (braille pattern dots-145) ⠳ (braille pattern dots-1256) ⠞ (braille pattern dots-2345) ⠾ (braille pattern dots-23456) ⠴ (braille pattern dots-356)⠾ (braille pattern dots-23456) ⠝ (braille pattern dots-1345)
b p ph f ph f ph m
b p ph f ph f m
⠧ (braille pattern dots-1236) ⠯ (braille pattern dots-12346) ⠏ (braille pattern dots-1234) ⠭ (braille pattern dots-1346) ⠹ (braille pattern dots-1456) ⠫ (braille pattern dots-1246) ⠠ (braille pattern dots-6)⠹ (braille pattern dots-1456) ⠍ (braille pattern dots-134)
y r l w s s s h
ⁿy r l w s h
⠽ (braille pattern dots-13456) ⠗ (braille pattern dots-1235) ⠇ (braille pattern dots-123) ⠺ (braille pattern dots-2456) ⠠ (braille pattern dots-6)⠎ (braille pattern dots-234) ⠤ (braille pattern dots-36)⠎ (braille pattern dots-234) ⠎ (braille pattern dots-234) ⠓ (braille pattern dots-125)
อ ' l h
ອ ' h
⠕ (braille pattern dots-135) ⠠ (braille pattern dots-6)⠇ (braille pattern dots-123) ⠿ (braille pattern dots-123456)

帶星號標示為現行不使用的字母。白底表示泰語中的高輔音字母,灰底示中輔音字母,黑底則是低輔音字母。不同類別的輔音分別對應不同的點字字母;同音字母在泰語點字中以不同的前綴標示區別。老撾語字母因為沒有保留同類別中相同發音的字母,因此除了/jaː/ (ຢ y ) 此一字母外,其於字母皆不帶前綴。這也造成泰語和老撾語點字並非完整對應。

元音[編輯]

短元音 a e i o u 的標示法取自日語點字,長元音ā ē ī ō ū 則是短元音字母的衍生。 ǫ ( ɔ ) 取自法語和國際點字的 o eu/ue 則是法語點字的 œ 。其他元音則與其他點字系統沒有直接的關聯。

元音符號都標示在輔音之後,而非依照泰文及老撾文的書寫順序。元音在點字中只有一種形式,除了少數例外(短a和老撾語短o )。

◌ะ a
◌ະ
◌า ā
◌າ
i
◌ິ
ī
◌ີ
eu
◌ຶ
e͞u
◌ື
u
*
ū
◌ູ
⠁ (braille pattern dots-1) ⠡ (braille pattern dots-16) ⠃ (braille pattern dots-12) ⠆ (braille pattern dots-23) ⠪ (braille pattern dots-246) ⠢ (braille pattern dots-26) ⠉ (braille pattern dots-14) ⠒ (braille pattern dots-25)
a
◌ັ
แ◌ a͞e
ແ◌
เ◌ ē
ເ◌
โ◌ ō
ໂ◌
◌อ ǭ
◌ໍ
เ◌าะ ǫ
ເ◌າະ
เ◌อ o͞e
ເ◌ີ
⠜ (braille pattern dots-345) ⠣ (braille pattern dots-126) ⠋ (braille pattern dots-124) ⠊ (braille pattern dots-24) ⠕ (braille pattern dots-135) ⠕ (braille pattern dots-135)⠁ (braille pattern dots-1) ⠩ (braille pattern dots-146)
am
◌ໍາ
ไ◌ ai
ໄ◌
ใ◌ ai
ໃ◌
เ◌า ao
ເ◌ົາ
ัว ūa
◌ົວ
เีย īa
ເ◌ຍ
เือ e͞ua
ເ◌ືອ
⠵ (braille pattern dots-1356) ⠱ (braille pattern dots-156) ⠱ (braille pattern dots-156)⠂ (braille pattern dots-2) ⠖ (braille pattern dots-235) ⠑ (braille pattern dots-15) ⠷ (braille pattern dots-12356) ⠟ (braille pattern dots-12345)
rue
 
lue
 
*
◌ຸ u
*
◌ົ o
 
◌ຽ oi
⠗ (braille pattern dots-1235)⠂ (braille pattern dots-2) ⠇ (braille pattern dots-123)⠂ (braille pattern dots-2) ⠤ (braille pattern dots-36) ⠉ (braille pattern dots-14) ⠸ (braille pattern dots-456)

*老撾語點字的 對應 ◌ົ o 而字母 ◌ຸ u 則改為以 標示。

在泰文用於表示短元音時, 會附加到點字的元音後面。 ฤๅ和ฦๅ在點字中寫為ฤ或ฦ加า。而老撾語點字與泰語點字的另一個不規則對應是

聲調字母[編輯]


◌່
¹

◌້
²

◌໊
³

◌໋
⠔ (braille pattern dots-35) ⠲ (braille pattern dots-256) ⠶ (braille pattern dots-2356) ⠦ (braille pattern dots-236)

其他符號[編輯]

็ ฺ ฯลฯ ◌̊
標示不發音 重疊 標示短元音 縮略 等等 隨韻
⠴ (braille pattern dots-356) ⠂ (braille pattern dots-2) ⠄ (braille pattern dots-3) ⠰ (braille pattern dots-56)⠆ (braille pattern dots-23) ⠰ (braille pattern dots-56)⠇ (braille pattern dots-123) ⠐ (braille pattern dots-5)

短元音符號 ( ็)也用於標示較少見的怛達點畫 ( ฺ)。

數字[編輯]

數字與其他點字字母表中的數字相同,但在前加上第六點位符號以表示它們是泰文或老撾文數字。

以前綴標示數字
⠠ (braille pattern dots-6)⠼ (braille pattern dots-3456)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
泰文數字
老撾文數字
點字 ⠁ (braille pattern dots-1) ⠃ (braille pattern dots-12) ⠉ (braille pattern dots-14) ⠙ (braille pattern dots-145) ⠑ (braille pattern dots-15) ⠋ (braille pattern dots-124) ⠛ (braille pattern dots-1245) ⠓ (braille pattern dots-125) ⠊ (braille pattern dots-24) ⠚ (braille pattern dots-245)

標點符號[編輯]

單句完結的標點符號均帶有前綴標示,其於則與英語點字相同。

. ? ! ; : /
⠸ (braille pattern dots-456)⠲ (braille pattern dots-256) ⠸ (braille pattern dots-456)⠦ (braille pattern dots-236) ⠸ (braille pattern dots-456)⠖ (braille pattern dots-235) ⠸ (braille pattern dots-456)⠆ (braille pattern dots-23) ⠸ (braille pattern dots-456)⠒ (braille pattern dots-25) ⠸ (braille pattern dots-456)⠌ (braille pattern dots-34)

泰語點字以標示逗號,而老撾語點字則是使用

- = %
⠤ (braille pattern dots-36) ⠰ (braille pattern dots-56)⠶ (braille pattern dots-2356) ⠐ (braille pattern dots-5)⠂ (braille pattern dots-2) ⠈ (braille pattern dots-4)⠴ (braille pattern dots-356)
「    」 (    ) ........ -----
⠦ (braille pattern dots-236)⠀ (braille pattern blank)⠴ (braille pattern dots-356) ⠶ (braille pattern dots-2356)⠀ (braille pattern blank)⠶ (braille pattern dots-2356) ⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3) ⠨ (braille pattern dots-46)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠨ (braille pattern dots-46)

例子[編輯]

點字
泰文 วิ กิ พี เดีย
老撾文 ວິ ກິ ພີ ເດຍ

參考[編輯]

  1. ^ คู่มือการอ่าน การเขียน และการผลิตเอกสารอักษรเบรลล์ขั้นพื้นฐาน[永久失效連結]
  2. ^ [1]頁面存檔備份,存於互聯網檔案館) (Parked Domain)
  3. ^ UNESCO (2013) World Braille Usage頁面存檔備份,存於互聯網檔案館), 3rd edition.