嘉萊省
| 嘉萊省 Tỉnh Gia Lai（越南文） 省嘉萊（漢喃文） | |
|---|---|
| 省 | |
 | |
 | |
 嘉萊省在越南的位置 | |
| 坐標：13°45′N 108°15′E / 13.75°N 108.25°E | |
| 國家 |  越南 |
| 地理分區 | 西原 |
| 省會 | 波來古市 |
| 政府 | |
| • 類型 | 人民議會制度 |
| • 行政機構 | 嘉萊省人民委員會 |
| 面積 | |
| • 總計 | 15,510.8 平方公里（5,988.8 平方英里） |
| 人口（2019年） | |
| • 總計 | 1,513,847人 |
| • 密度 | 97.6人/平方公里（253人/平方英里） |
| 時區 | 越南標準時間（UTC+7） |
| 郵政編碼 | 61xxx - 62xxx |
| 電話區號 | 269 |
| ISO 3166碼 | VN-30 |
| 車輛號牌 | 81 |
| 行政區劃代碼 | 64 |
| 民族 | 京族、嘉萊族、 巴拿族、色當族、葉堅族 |
| 網站 | 嘉萊省電子信息門戶網站 |
嘉萊省（越南語：Tỉnh Gia Lai／省嘉萊[1]）是越南西原高原的一個省，省蒞波來古市。
地理
[編輯]嘉萊省位於西原高原北部，北與崑嵩省相鄰，南接多樂省，西臨柬埔寨，東鄰廣義省、富安省。
歷史
[編輯]20世紀以前
[編輯]嘉萊省地處西原北部，自古以來是越南少數民族嘉萊族、羅低族等少數民族的世居領地。最初，嘉萊人在此建立以「火王」「水王」「風王」信仰為中心的部落政權，其首領號稱「麻曹」（M'tao）或者「父道」（potao）。第一代「麻曹」名為繄詩（Y Thih），居住在坡離具（Plei Ku，即岧嶚）一帶的麻曹村（Plei M'tao）。據稱其出生時手持一塊鑌鐵，此鑌鐵後被鑄造為聖劍，繄詩用其征服大小嘉萊諸部，稱霸西原。繄詩去世後，傳位其外甥。
法國殖民統治時期
[編輯]20世紀初，法國殖民者開拓西原，將嘉萊省一帶正式納入越南版圖。1904年（成泰十六年）4月7日，法國公使烏登丹（Odend』hal）巡上游地區時，因試圖參觀火舍的聖劍，被火王蘇乙（Siu Ăt）所殺。4月10日，法軍進攻火舍，擊敗火王蘇乙，隨後吞併整個嘉萊地區。[2]7月25日，法屬印度支那政府議定設立坡離俱低蠻省（Plei Ku Der），並於崑嵩（Kun Tum）、岧嶚（Cheo Reo）二地設立代理屯，派遣代理官管治上游諸蠻民。[3]
1907年（成泰十九年）4月25日，殖民政府撤銷坡離俱低蠻省，將管轄嘉萊地區的岧嶚屯劃入富安省，並以其所屬蠻柵分置五總，設立歸化縣，委派縣丞一人。[4]
1913年2月9日，殖民政府在西原地區設立崑嵩省，管轄崑嵩屯和岧嶚屯。
1917年，以平定省上游之安西邑成立安溪代理屯，並設新安縣。
1932年5月25日，殖民政府議定設立嘉萊省（法文稱坡離俱省），坡離俱代理座和岧嶚代理座劃歸嘉萊省。
1945年八月革命爆發時，嘉萊省共轄坡離俱市社（波來古市社）、安溪縣、坡離克里縣、諸絲縣、岧嶚縣等。
1946年5月27日，殖民政府在西原高原成立自治政權南印度支那上游地區，下轄西原5省。次月，殖民政府將省名定為波來古省（坡離俱省），而北越則繼續稱為嘉萊省。
1949年5月30日，南印度支那上游地區政權解散，西原5省併入越南國。
1950年4月15日，越南國國長保大在西原高原成立皇朝疆土，波來古省被納入其中。
現代
[編輯]1955年3月11日，越南國首相吳廷琰廢除「皇朝疆土」，將波來古省直接納入中央政府管轄。
1958年，越南共和國吳廷琰政府將波來古省劃分為麗忠郡、麗清郡和岧嶚郡3郡。
1962年，南越政府將岧嶚郡劃出，成立富本省。波來古省重新劃分為麗忠郡、清安郡和富仁郡3郡。
1975年3月，越南南方共和國解放嘉萊省。10月，嘉萊省和崑嵩省合併為嘉萊-崑嵩省。富本省最初併入多樂省，後又劃歸嘉萊-崑嵩省。嘉萊省區域包括波來古市社、安溪縣、阿雲巴縣、諸巴縣、諸博容縣和芒楊縣1市社5縣。
1984年12月28日，嘉萊-崑嵩省公伯隴縣部分區域劃歸安溪縣管轄；安溪縣析置克邦縣[7]。
1988年5月30日，嘉萊-崑嵩省安溪縣析置公則若縣[8]。
1991年8月12日，嘉萊-崑嵩省重新分設為嘉萊省和崑嵩省；嘉萊省下轄波來古市社、芒楊縣、安溪縣、克邦縣、公則若縣、諸色縣、諸巴縣、諸博容縣、阿雲巴縣、克容巴縣1市社9縣，省蒞波來古市社[9]。
1991年10月15日，諸博容縣和諸巴縣析置德基縣[10]。
1996年11月11日，諸巴縣部分區域劃歸波來古市社管轄；芒楊縣3社和波來古市社2社劃歸諸巴縣管轄；諸巴縣析置亞格來縣[11]。
1998年3月12日，波來古市社被評定為三級城市。
2002年5月13日，亞格來縣1社劃歸波來古市管轄[14]。
2003年12月9日，安溪縣分設為安溪市社和得婆縣[16]。
2007年3月30日，阿雲巴縣分設為阿雲巴市社和富善縣[17]。
2009年8月27日，諸色縣析置諸蒲縣[19]。至此，嘉萊省下轄1市2市社14縣。
行政區劃
[編輯]嘉萊省下轄1市2市社14縣，省蒞波來古市。
- 波來古市（Thành phố Pleiku）
- 安溪市社（Thị xã An Khê）
- 阿雲巴市社（Thị xã Ayun Pa）
- 諸巴縣（Huyện Chư Păh）
- 諸博容縣（Huyện Chư Prông）
- 諸蒲縣（Huyện Chư Pưh）
- 諸色縣（Huyện Chư Sê）
- 得都阿縣（Huyện Đắk Đoa）
- 得婆縣（Huyện Đắk Pơ）
- 德基縣（Huyện Đức Cơ）
- 亞格來縣（Huyện Ia Grai）
- 亞巴縣（Huyện Ia Pa）
- 克邦縣（Huyện K'Bang）
- 公則若縣（Huyện Kông Chro）
- 克容巴縣（Huyện Krông Pa）
- 芒楊縣（Huyện Mang Yang）
- 富善縣（Huyện Phú Thiện）
注釋
[編輯]- ^ 連載於《南風》雜誌第186-189期的《御駕南巡慶和、寧順、平順、嘉萊、崑嵩、班迷屬、同狔上行程記》一文將該省譯作嘉萊。
- ^ 阮朝國使館：《大南寔錄正編第六紀附編》卷十六，成泰十六年三月，第8b頁。
- ^ 阮朝國使館：《欽定大南會典事例再續編》卷八，第16頁。
- ^ 阮朝國使館：《欽定大南會典事例再續編》卷八，第16頁。
- ^ Quyết định 178-CP năm 1979 về việc chia huyện A Yun Pa thuộc tỉnh Gia Lai - Kon Tum thành huyện A Yun Pa và huyện Krong Pa do Hội đồng Chính phủ ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Quyết định 34-HĐBT năm 1981 về việc thành lập huyện Chư Sê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum do Hội đồng Bộ trưởng ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Quyết định 181-HĐBT năm 1984 về việc điều chỉnh địa giới huyện Kon Plông và chia huyện An Khê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum do Hội đồng Bộ trưởng ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Quyết định 96-HĐBT năm 1988 về việc phân vạch lại địa giới hành chính huyện An Khê và một số xã, thị trấn thuộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum do Hội đồng Bộ trưởng ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do Quốc hội ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-04-22）.
- ^ Quyết định 315-HĐBT năm 1991 thành lập huyện mới Đức Cơ thuộc tỉnh Gia Lai do Hội đồng Bộ trưởng ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-10-01）.
- ^ Nghị định 70/CP năm 1996 về việc điều chỉnh địa giới hành chính, thành lập một số xã, thị trấn và huyện Ia Grai thuộc tỉnh Gia Lai. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị định 29/1999/NĐ-CP về việc thành lập thành phố Pleiku thuộc tỉnh Gia Lai. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2021-01-16）.
- ^ Nghị định 37/2000/NĐ-CP về việc đổi tên xã, thị trấn, thành lập xã thuộc huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai và chia huyện Mang Yang thành hai huyện Đak Đoa và Mang yang. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị định 54/2002/NĐ-CP về việc thành lập xã thuộc các huyện Chư Prông, Ayun Pa và chuyển xã Ia Kênh thuộc huyện Ia Grai về thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. [2020-03-16]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị định 104/2002/NĐ-CP về việc chia tách huyện Ayun Pa thành hai huyện Ia Pa và Ayun Pa, tỉnh Gia Lai. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-04-01）.
- ^ Nghị định 155/2003/NĐ-CP về việc thành lập thị xã An Khê và huyện Đak Pơ, thành lập xã Đak Pơ thuộc huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị định 50/2007/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Ayun Pa;thành lập thị xã Ayun Pa và huyện Phú Thiện;thành lập các phường Cheo Reo, Hòa Bình, Đoàn Kết, Sông Bờ. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-04-01）.
- ^ Quyết định 249/QĐ-TTg năm 2009 công nhận thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai là đô thị loại II do Thủ tướng Chính phủ ban hành. [2020-03-16]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
- ^ Nghị quyết số 43/NQ-CP về điều chỉnh địa giới hành chính xã để thành lập xã thuộc huyện Chư Sê; điều chỉnh địa giới hành chính huyện Chư Sê để thành lập huyện Chư Pưh thuộc tỉnh Gia Lai do Chính phủ ban hành. [2017-09-11]. （原始內容存檔於2020-04-01）.
- ^ Quyết định số 146/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ : Về việc công nhận thành phố Pleiku là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Gia Lai. [2020-03-16]. （原始內容存檔於2020-12-18）.
外部連結
[編輯]- 嘉萊省電子信息門戶網站（越南文）
| 省轄市（1） |  | |
|---|---|---|
| 市社（2） | ||
| 縣（14） | ||
參閱：越南縣級以上行政區列表 | ||
