蘇龍語

維基百科,自由的百科全書
蘇龍語
母語國家和地區印度中國
區域阿魯納恰爾邦西藏東南
母語使用人數
5千
語系
語言代碼
ISO 639-1
ISO 639-2sit(其他汉藏语)
ISO 639-3suv
ELPPuroik

蘇龍語珞巴族蘇龍部落的語言,屬於漢藏語系舍朱奔語支,也有學者認為可能屬於南亞語系。有5千人使用。蘇龍人在中國為珞巴族的一支,在阿魯納恰爾邦為在冊部落。蘇龍人自稱「布瑞」/pɯh31ɣut55/,「蘇龍」/su55loŋ33/是當地珞巴族崩尼人對蘇龍人的貶稱。蘇龍語和布貢語可以互通。

地理分布[編輯]

據Remsangpuia (2008:17),蘇龍語分布在東卡門縣約70個村、庫朗庫美縣帕普派爾縣西卡門縣

據《民族語》,蘇龍語分布在阿魯納恰爾邦巴河沿岸的53個村。

蘇龍語分布在西巴霞區至唐汪河河漫灘盆地(Li 2005)。[1]內名是pɯh˧˩ ɣut˥邦尼語外名是su˥ loŋ˧。截至2002年有約3千蘇龍人,被中國政府劃為珞巴族

方言[編輯]

Lieberherr (2015)[2]認為蘇龍語是方言連續體,地理上距離遠的方言不能互通。蘇龍語的內部多樣性與西舍朱奔語支相近。[3] Lieberherr (2015)和Lieberherr & Bodt (2017)[3]列出蘇龍語下列方言,以自東向西的順序排列。

  • 庫朗庫美方言查央他喬以東的庫朗庫美縣。可能和李大勤 (2004)及其他中國資料中所描述的最接近。
  • 查央他喬方言阿魯納恰爾邦東卡門縣查央他喬Sanchu及周邊村莊。使用者數百人。
  • 拉遜巴特方言:接近阿薩姆邦邊境的拉遜巴特村。大多數居民都是最近從查央他喬地區遷來的。
  • 薩遼-薩莉亞方言:3個村莊。使用者數百人。
  • 拉瓦方言:拉瓦周圍一些村莊(在查央他喬和科喬-羅喬之間)。使用者數百人。
  • 科喬-羅喬方言:科喬村和羅喬村,以及(很可能的)雅爾康村(與拉達周邊其他村莊的蘇龍語方言互通)。
  • 布魯方言:布魯村。使用者7–20人。

系屬分類[編輯]

Lieberherr & Bodt (2017)[3]將蘇龍語分入舍朱奔語支,一般認為屬於漢藏語系。與布貢語勉強可以互通,Burling (2003)將它們和舍朱奔語放在一類,與利西語薩爾當語同屬於舍朱奔語支。

詹姆斯·馬提索夫 (2009)[4]認為蘇龍語是藏緬語,經歷過以下音變:

Lieberherr (2015)[2]也認為蘇龍語是藏緬語,他也注意到它有很多從非藏緬語借來的詞。Roger Blench (2011)將蘇龍語劃為孤立語言[5]

語法[編輯]

這裡列出的蘇龍語語法主要摘自Tayeng (1990)。[6]

[編輯]

蘇龍語中的數不少語法特徵。複數以huangda表示,幾乎是一個實詞,意為「多」。

[編輯]

蘇龍語沒有語法上的性標記,但當需要時可以區分2種語義性。陽性後綴是-aphu,陰性後綴是-amua。

[編輯]

區分7種格:主格、賓格、工具格、與格、離格、屬格和方位格。

代詞[編輯]

人稱代詞區分3個人稱和2種數(單數和複數)。性同理。

形容詞[編輯]

有4種形容詞:質形容詞、量形容詞、指示形容詞、疑問形容詞。

動詞[編輯]

蘇龍語動詞不參與數和人稱的變化。3種主要時(過去、現在、將來),包括不定體和連續體,通過後綴助詞表達。有4種語氣:祈使、可能、條件和虛擬。 祈使語氣用後綴-bo、-da和-ge表達。 可能語氣用後綴-pa表達事件發生的可能性。 條件語氣用後綴-re/-hangra表達義務。

副詞[編輯]

副詞可被分為4種:時間、地點、方式和疑問。

詞彙[編輯]

下面是3種蘇龍語方言181個詞的詞表以及原始魯蘇語,均來自Lieberherr (2015: 280–286)。Lieberherr (2015)[2]構擬的原始蘇龍語,數據來自查央他喬方言、最近新描述的科喬-羅喬方言和布魯方言。也參考了拉瓦方言和薩莉亞方言的一些形式。[2]

詞義 布魯方言 科喬羅喬方言 查央他喬方言 原始蘇龍語
guu goo goo *goo
naa (naŋ) naa *naŋ (?)
他、她 vɛɛ wai wɛɛ *vai
我們 (g-rii) gə-nii g-rei *gə-ńei (?)
你們 (na-rii) na-nii na-rei *na-ńei (?)
我們倆 gə-se-niʔ/(gə-he-niʔ) gə-se-nii gə-sɛ-nii *gə-se-niʔ (?)
未完成體後綴 -na -na -na *-na
前時態 -ryila -ruila -ruila *-ruila
[tyi] [kjuu] [hui] *?
niʔ (nii) nii *niʔ
ɨm ɻɨm ɯk *ɨm̄ (?)
vii wɻei wɻei *vɻei
wuu woo wuu *woo (?)
rəʔ rəʔ rək *rək
mə-ljɛɛ jei ljɛɛ *mə-ljai
mə-ljao jau (laa) *mə-ljaa
duNgii duŋgɻee doŋgɻɛɛ *doŋ-gjee (?)
suɛN ʃuan suaik *suan̄ (?)
a-tʃaN a-tʃjaŋ a-tʃuaŋ *a-tʃuaŋ (?)
a-seN a-sən a-sik *a-sen̄
(dʒamdʒuʔ) gamgɻuʔ gɻɛŋgɻo *gjamgjoʔ
醒來 ʒao ʒau jaa *jaa
ma-bjao mə-bɻau mə-bɻaa *ma-bjaa
之前 bui bui bue *bui
腹部(外) a-ɬyi-buN hui-buŋ a-ɬue-buk *a-ɬui-buŋ̄
腹部(內) a-ɬyi a-hui a-ɬue *a-ɬui
pə-duu pə-doo pə-dou *pə-dou (?)
tɔɔ tua tua *tua
a-tʃaʔ a-tʃuaʔ a-tʃjaa *a-tʃuaʔ (?)
a-hjɛN a-hjeĩ a-hjɛ̃ *a-hjaĩ
fuu fuu (fuk) *fuu
a-pii a-pii a-pii *a-pii
a-hui a-fui a-hue *a-hui (?)
a-zɛN a-zan a-zaik *a-zan̄
lɨɨ lei lei *lei (?)
a-kjɛɛ hɻɨn-kɻei hɻeŋ-kɻɛɛ *kjai
乳房 a-njɛɛ a-njei a-njɛɛ *a-njai
呼吸 ʒuu ʒuu joo *joo
ka-tyiN ka-tun ka-tuik *ka-tun̄
弟弟 a-nɔɔ a-nua anua *a-nua
燒掉 rii rii rii *rii
可以 muɛN muan muaiŋ *muan
竹杖 rii rei rei *rei
wuʔ oo *woʔ
[tʃaʔ] [takjuu] [səkuu]
a-dəə a-doo a-dou *a-dou (?)
ɛʔ aiʔ aik (Rawa at) *at
a-bjao a-bɻaa bɻaa-bo *abjaa
(tʃɛʔ) tʃap tʃjap *tʃjap (?)
pɛN pan paik *pan̄
ii *iʔ
一天 a-nii a-nii a-rii *a-ńii
ii ii ii *ii
tʃuʔ tʃuʔ tʃoo *tʃoʔ
[tsaʔ] [ʒou] [kaik]
haN-wuiN ha-wun tʃuk-wuik *屋-wun̄
buu buu buu *buu
baN baŋ bak *baŋ̄
in in [riŋ] *in
a-wuɛN a-wuan a-wuaik *awuan̄
a-kuiN a-kun a-kuik *a-kun̄
tʃii tʃii tʃii *tʃii
(火)滅 [gɛʔ] biʔ bik (Rawa bit) *bit
存在系詞 [wɛɛ] [wai] wɛɛ
眼睛 a-kəm a-kəm a-kək *a-kəm̄
ɬuʔ huʔ (ɬuʔ) ɬjok-lo *ɬuk (?)
waiʔ wai wɛɛ *waiʔ
a-tʃoi a-tʃai a-tʃjɛɛ *a-tʃuai (?)
a-ʒɔɔ a-zjaa a-zua *azua (?)
女/母 a-mɔɔ a-mua a-mua *a-mua
指甲 (ageʔ gə-sɨn) gei-sin geisik *ge-sin̄
bɛɛ bai bɛɛ *bai
ʃiN hɻɨn hɻeŋ *sjen (?)
[tʃɨi] [tʃui] [kahuaŋ]
nyɛ nuai ruɛ *ńuai
a-buɛN hɻɨn-buan mə-buaik *buan̄
食物 mə-luɛN mə-luan mə-luaik *mə-luan̄
rəʔ rəʔ rəə *rəʔ
ʃiN-wɛɛ hɻɨn-wai roŋ-wɛɛ *wai
滿 ljɛɛ jei ljɛɛ *ljai
滿/膩 mɨŋ moŋ moŋ *moŋ
大葉柳 daN daŋ dak *daŋ̄
mə-ɬao mə-hau (mə-ɬau) mə-ɬaa *mə-ɬaa
taN taŋ taŋ *taŋ
a-rjɛɛ a-rjei a-rjɛɛ *a-rjai
內臟 a-ɬyi-rin a-hui-rin a-ɬue-riŋ *a-ɬui-rin
(體)毛 a-mɨn a-mən a-muiŋ *a-mun
(頭)發 kə-zaN (kə-zjaŋ) kə-zak *kə-zaŋ̄
手/臂 a-geʔ a-geiʔ a-geik (Rawa gət) *a-gət
a-kuN a-kuŋ-bəə a-kok-bəə *akoŋ̄
a-luN-bəə a-luŋ-bəə a-lok-bəə *a-loŋ̄-bəə
mom ? mom *mom
丈夫 a-wui a-wui a-wue *a-wui
naN naŋ raŋ *ńaŋ
ɔɔ a-wua a-wua *a-wua
[wɛʔ] aiʔ aik (Rawa at) *at
砍刀 tʃii tʃee tʃee *tʃee (?)
知道 dɛN dan daik *dan̄
a-ləp (hɻɨn-jəp) a-lək *ljəp
水蛭 [pa-]wɛʔ [pə-]waiʔ ka-waik (Rawa pəwat) *ka-wat
pa-fii pua-fii pua-fee *puafee (?)
a-lɛɛ a-lai a-lɛɛ *lai
ljaʔ jaa vjaa *?
a-tɔɔ a-tua a-tua *a-tua
nɨŋ nuŋ roŋ *ńoŋ
a-pjiN a-pjin a-pjik *a-pjin̄
a-pjaN a-pɻaŋ a-pɻaŋ *a-pjaŋ
(頭)虱 [ʃiʔ] [hɻɛ̃] [pɻɛɛ] *?
男/父 a-pɔɔ a-pua a-pua *apua
a-fuu a-foo a-fuu *a-fuu (?)
(a-ɬyiN) a-hin a-ɬiŋ *a-ɬin
[ʃii] [mai] [mərjek] *?
獼猴 [məraŋ] [səduŋ] [məzii]
sətsəm tʃuŋtʃəm tʃjuŋtʃək *tʃuŋ-tʃəm̄
a-səm a-səm a-sək *a-səm̄
蘑菇 mɨŋ məŋ məŋ *məŋ
啞/蠢 bloʔ bloʔ blok *blok
a-bjɛN a-bɻɛn a-bɻɛŋ *a-bjɛn
a-nyi a-nui a-nui *a-nui (?)
kə-tuN-rin tuŋ-rin kə-tuŋ *kə-tuŋ
ba- ba- ba- *ba-
a-fɛN a-fan a-faik *a-fan̄
夜/暗 a-tʃeN a-tʃen a-tʃik *a-tʃen̄ (?)
a-puŋ a-puŋ a-pok *a-poŋ̄
老、舊 a-tsɛN a-tʃjen a-tʃaik *a-tʃjan̄
lim lim lik (Saria dialect) *lim̄
a-lɔʔ a-luaʔ a-lua *a-luaʔ
[prin] bii bii *bii
[waʔ] [dui] [mədou] *?
枕頭 ka-kəm koŋ-kəm ko-kəm *koŋ̄ -kəm (?)
蘇龍 (prin-dəə) purun puruik *purun̄
ryi rui rue *rui
顫抖 zəp zəp zək *zəp
a-min a-min a-miŋ *a-min
ʃam hɻam hjap *sjam̄ (?)
rin ren rik *rin̄
西米麵粉 bii bee-mo bee *bee (?)
西米棍 waN waŋ wak *waŋ̄
西米鎬(前端) kjuʔ kɻuʔ kɻok *kjok
bjuʔ bɻuʔ bɻoo *bjoʔ
pin pin piŋ *pin
a-ɬim a-him a-ɬəp *a-ɬim̄ (?)
(爐上的)架子 rap rap rak *rap
pa-tɨŋ pua-tuŋ pua-tok *pua-toŋ̄
害羞 bii-wɛN bii-wan bii-waik *biiwan̄
[rɨɨ] [dʒao] [tuŋ]
a-kuʔ a-kɨʔ a-kəə *a-kuʔ (?)
天空 ha-mɨŋ məŋ kə-məŋ *ha/kə-məŋ
rəm rəm rəm *rəm
rəm-bin rəm-bin rəm-biŋ *rəm-bin
nam nam naŋ *nam
bɛ-kɨɨ bai-kəə bɛɛ-kɨɨ *baikɨɨ (?)
女婿 a-bɔʔ buaʔ a-bua *buaʔ
tʃin tʃin tʃiŋ *tʃin
[haNwaiʔ] [hadaŋ] [hagaik]
ka-lɨŋ ka-huŋ (ka-ɬuŋ) [kəbɻaa] *ka-ɬuŋ (?)
hamii hamii krii *PFX-ńii
a-pin a-pin a-piŋ *a-pin
pən pən pəik *pən̄
tʃjaʔ tʃjaʔ tʃua *tʃuaʔ
(a-jim) a-rjem a-rjep *a-rjem̄
tɛɛ tai tɛɛ *tai
a-pən a-pən a-pik *apən̄ (?)
a-tsap (a-tʃjam) a-tʃap *a-tʃjam̄
hɨŋ həŋ həŋ *həŋ
舌頭 a-lyi jui (a-rue) *a-lui (?)
牙齒 kə-tɔN tuaŋ kə-tuaŋ *kə-tuaŋ
mə-zuN mə-ʒuŋ kə-zjoŋ *mə/kə-zoŋ
kuN kuŋ kuŋ *kuŋ
蕁麻纖維 ʃaN hɻaŋ hɻak *sjaŋ̄
muɛʔ muai muɛ *muaiʔ
戰爭 mɔʔ muaʔ mua *muaʔ
a-ləm a-ləm a-ləp *a-ləm̄
kɔɔ kua kua *kua
ɛʔ-rɔʔ ai-ruaʔ aikrua *at-ruaʔ
a-ʃam a-hɻam a-hjap *a-hjam̄ (?)
什麼 hɛɛ hai [hii]
a-rjuN a-rjuŋ a-rjuŋ *a-rjuŋ
妻子 a-ʒuu a-zjoo a-zou *a-zjoo (?)
a-ʒuiN a-ʒun a-juik *a-jun̄
[məruu] a-mui a-mui *a-mui

參考[編輯]

  1. ^ 李大勤. 2005. 《蘇龍語概況》. 《民族語文》 2005:1.
  2. ^ 2.0 2.1 2.2 2.3 Lieberherr, Ismael. 2015. A progress report on the historical phonology and affiliation of Puroik. North East Indian Linguistics (NEIL), 7. Canberra, Australian National University: Asia-Pacific Linguistics Open Access.
  3. ^ 3.0 3.1 3.2 Lieberherr, Ismael; Bodt, Timotheus Adrianus. 2017. Sub-grouping Kho-Bwa based on shared core vocabulary頁面存檔備份,存於網際網路檔案館). In Himalayan Linguistics, 16(2).
  4. ^ Matisoff, James A. Stable Roots in Sino-Tibetan/Tibeto-Burman (PDF). Senri Ethnological Studies. 2009, 75 (291–318) [2021-06-24]. (原始內容 (PDF)存檔於2022-06-09). 
  5. ^ Blench, Roger. 2011. (De)classifying Arunachal languages: Reconsidering the evidence 網際網路檔案館存檔,存檔日期2013-05-26.
  6. ^ Tayeng, Aduk. 1990. Sulung language guide. Shillong: The Director of Information and Public Relations, Arunachal Pradesh
  • Deuri, R.K. 1982. The Sulungs. Shillong: Government of Arunachal Pradesh.
  • Remsangphuia. 2008. Puroik phonology. Shillong: Don Bosco Technical School.
  • 李大勤. 2004. 《蘇龍語研究》. 北京:民族出版社.
  • Lieberherr, Ismael. 2015. A progress report on the historical phonology and affiliation of Puroik. In Linda Konnerth and Stephen Morey and Priyankoo Sarmah and Amos Teo (eds.), North East Indian Linguistics (NEIL) 7, 235–286. Canberra: Asia-Pacific Linguistics Open Access.

閱讀更多[編輯]

  • Pertin, David. 2005. "The Puroiks (Sulungs) of Arunachal Pradesh." In Primitive Tribes in Contemporary India: Concept, Ethnography and Demography 1, edited by Sarit Kumar Chaudhuri and Sucheta Sen Chaudhuri, 367–378. New Delhi: Mittal.
  • Dutta, Sristidhar, and Tana Showren. 2008. "A Case Study of the Sulungs (Puroiks)." In: Blisters on their feet: tales of internally displaced persons in India's North East, edited by Samir Kumar Das, 59–68. Los Angeles and New Delhi: Sage.
  • Lieberherr, Ismael. 2017. Grammar of Bulu Puroik. Ph.D. dissertation, 伯爾尼大學.
  • Stonor, C. R. (1952). The Sulung Tribe of the Assam Himalayas. Anthropos, (5/6), 947. doi:10.2307/41104369
  • Tayeng, Aduk. 1990. Sulung language guide. Shillong: The Director of Information and Public Relations, Arunachal Pradesh.

外部連結[編輯]